گفت‌وگوی تفصیلی| این نخبه فوتبالی نجات‌دهنده رباط صلیبی آسیب دیده شد
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۱۹۴۷۷
گروه دانشگاه خبرگزاری فارس _ با وجود پیشرفت‌های روز افزون پزشکی، مناطق محرومی وجود دارد که پزشکان متخصص در آن حضور ندارند، مردم این مناطق هزینه های زیادی برای رفت و آمد و استفاده از تشخیص پزشکان متخصص و دریافت خدمات درمانی صرف می‌کنند. استفاده از سامانه‌های پزشک یار می‌تواند سرعت عمل پزشکان را بالاتر برده و در تشخیص درست به آنها کمک کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پژوهشگران گروه مهندسی صنایع دانشگاه تربیت مدرس در تحقیقی موفق به معرفی و بهبود یک مدل شبکه عصبی برای تشخیص رباط صلیبی قدامی سالم از آسیب دیده شدند. از این مدل شبکه عصبی می توان به عنوان سامانه های پزشک یار در مراکز خدمات درمانی استفاده کرد.
سید حسین میرعرب یکی از پژوهشگران این طرح بود که تحقیق وی در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته مهندسی صنایع گرایش سیستم‌های سلامت انجام شده است، از همین رو با سید حسین میرعرب درباره این طرح به گفت وگو پرداختیم.
فارس: آقای میر عرب در ابتدا خودتان را معرفی بفرمایید.
میرعرب: بنده سید حسین میرعرب دانشجوی دکترای مهندسی صنایع هستم، طرح پژوهشی تشخیص رباط صلیبی قدامی سالم و آسیب دیده با استفاده از پردازش تصاویر MRI توسط شبکه‌های عصبی، تحت نظر اساتید برجسته و دانشمند گلناز تاج‌الدین از دانشگاه تربیت مدرس و محمد آیتی فیروزآبادی از دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است.
* آوردن گرایش سیستم‌های سلامت برای نخستین بار در ایران
فارس: دغدغه شما برای انجام این طرح چه بود؟
میرعرب: گرایش سیستم‌های سلامت برای اولین بار در ایران، در گروه مهندسی صنایع دانشگاه تربیت مدرس توسط ریاست دانشکده «آقای سپهری» تشکیل شده است. ایشان و همکارانشان برای این امر مهم تلاش بسیاری کردند. در این گرایش، دانشجویان مهندسی صنایع وارد مباحث سیستم‌های سلامت شدند، البته که دسترسی به داده‌ها نیازمند طی کردن روال اداری طولانی و طاقت‌فرسایی بوده است و در برخی موارد حتی دسترسی به داده‌های مورد نیاز، ناممکن است.
* دلیل اجازه ندادن دسترسی به داده‌ها حساس بودن داده‌هاست
فارس: دلیل عدم صدور مجوز ورود به این مراکز چیست؟
میرعرب: عدم صدور مجوز ورود دانشجویان به این مراکز، ممکن است به دلایل مختلفی باشد، از جمله مسائل حریم خصوصی که در بیمارستان‌ها وجود دارد. گاهی به دلیل اینکه داده‌ها بسیار حساس و مهم هستند امکان ورود دانشجویان وجود ندارد. گاهی پزشکان تمایلی به همکاری با دانشجویان مهندسی ندارند و این بزرگترین مانع برای ایجاد همکاری است. البته که این همکاری کاملا به سود هر دو طرف است، روال اداری طولانی هم از جمله موارد قابل ذکر است. به طوری که گاهی فقط برای دسترسی به داده‌ها دانشجویان باید بازه زمانی نزدیک به یک سال را طی کنند.
* گرفتن داده‌ها و اطلاعات از دانشجوی دکترای پاکستانی
فارس: شما چگونه داده‌ها را بدست آوردید؟
میرعرب: در این پروژه برای دسترسی به داده‌ها در ایران، سختی‌های زیادی را کشیدم، اما به عنوان نمونه، با یک ایمیل، به مجموعه عکس‌های MRI زانوی دانشگاه استنفورد آمریکا دسترسی پیدا کرده و همینطور با یک پیام در LinkedIn، ٣ هزار عکس MRI زانو از یک دانشجوی دکترای پاکستانی گرفتم که شامل مجموعه عکس‌های MRI زانوی بیمارستانی در کرواسی بود.
* طرح را یک دانشجوی سال اولی می‌تواند انجام دهد!
با همه این تفاسیر، بسیار تلاش کردم که این داده ها را در ایران بدست آورم و برای دستیابی به این مهم، اساتید برجسته حوزه ارتوپدی را جست و جو کردم و یک رتبه بندی از این اساتید انجام دادم. بر اساس این رتبه بندی به پزشکی حاذق برخورد کردم که در دانشگاه علوم پزشکی ایران مشغول بود. از ساعت ۹ صبح تا ساعت ۱۱ شب در مطب وی منتظر بودم تا طرحم را برایش توضیح دادم؛ جوابی که به بنده دادند درباره طرحمان، اینکه تشخیص رباط صلیبی پاره از سالم را یک دانشجوی سال اولی ارتوپدی می‌تواند انجام دهد.
البته که صحیح است، دانشجوی سال اولی انجام می‌دهد اما نه با تجربه پزشکان حاذق و با دقت بالای هوش مصنوعی به هر حال دقتی که هوش مصنوعی در این موارد دارد احتمالا بیشتر است. به شرط آنکه فرآیند آموزش آن درست انجام شود.
به هر دلیلی این پزشک ما را رد کرد و به سراغ پزشک بعدی رفتم، پزشکی حاذق به نام محمد آیتی فیروزآبادی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و فلوشیپ جراحی زانو در بیمارستان امام خمینی(ره). وی از روز اول با برخورد عالی از این طرح حمایت کرد. از همه مهم‌تر آنکه بعد از من پنج دانشجوی مهندسی دیگر برای ادامه طرح و همکاری با وی مراجعه کرد. ارتباط بین مهندس‌ها و پزشک‌ها یکی از سخت ترین کارهایی است که در گرایش سیستم‌های سلامت انجام می‌شود. همچنین این گرایش امروزه در دیگر دانشگاه‌ها نیز وجود دارد، اما قطب مهندسی سیستم‌های سلامت، دانشگاه تربیت مدرس است.
فارس: دانشگاه از این طرحتان حمایت کرد؟
میرعرب: دانشگاه حمایت‌های مختلفی از طرح‌ها میکند، همچنین بسته به نوع طرح و نیازهای آن، حمایت دانشگاه متفاوت است. طرح ما نیاز به بودجه مادی چندانی نداشت اما یک سری طرح‌های آزمایشگاهی نیاز به بودجه دارند، همچنین قسمتی از بودجه دانشگاه به طرح‌ها اختصاص دارد. در این طرح، حمایت معنوی از سوی تمامی اساتید محترم صورت گرفته است.
* حمایت اساتید برای انجام این طرح
فارس: علاوه بر اساتید راهنما اساتید دیگری از طرحتان حمایت می‌کردند؟
میرعرب: یکی از اساتید ما به نام توکتم خطیبی به عنوان استاد راهنما و مشاور طرح نبود و در کار تحقیقی ما هیچ وظیفه رسمی نداشت اما بدون هیچ چشم‌داشتی به ما کمک کرد. اساتید راهنمای بنده علاوه بر در اختیار گذاشتن دانش و اطلاعاتشان، بسیار خوش برخورد بودند و زمان بسیار زیادی برای این طرح گذاشتند.
فارس: طرحتان چقدر می‌تواند مشکل مردم را حل کند؟
میرعرب: طرح ما هنوز پیاده‌سازی نشده است و برای پیاده‌سازی باید با یک گروه از متخصصان مختلف همکاری داشته باشیم. همچنین قطعا نیازمند گرفتن مجوز از مراجع ذی‌صلاح است. اجازه بدهید با ذکر یک مثال برایتان توضیح دهم؛ شما برای تشخیص بیماری، به پزشک یا مراکز تصویربرداری پزشکی مراجعه می‌کنید. در بازه زمانی ۸ صبح تا ۱۲ منتظر می‌مانید که کارتان انجام شود، اما در اینجا یک معضلی به اسم زمان وجود دارد. اگر کار بیمار زودتر در رادیولوژی انجام شود زودتر هم کارشان پیش پزشک انجام می‌شود.
* ۵ دقیقه زودتر کارمان انجام می‌شود
فارس: طرحتان به روند کار پزشکی کمک میکند؟
میرعرب: ما طرحمان را انجام دادیم و در نهایت به قول یکی از اساتید «۵ دقیقه زودتر» کار بیمار‌ها انجام شود، این ۵ دقیقه چرخه‌ای به راه می‌اندازد، به طوری که هر بیمار ۵ دقیقه زودتر کارهایش انجام شود، به بقیه کارهای روزمره‌اش زودتر رسیدگی میکند و به صورت دومینووار، باعث صرفه‌جویی در زمان بقیه انسان‌ها هم می‌شود. به علاوه مهم‌ترین موضوع برای تشخیص و درمان هر بیماری «زمان» است. ما باید کاری انجام دهیم که در زمان کمتر بتوانیم افراد مبتلا را تشخیص داده و روند درمان را آغاز کنیم. پزشک‌ها و رادیولوژیست‌ها باید تشخیص دهند. که بیمار چه مشکلی دارد، تشخیص هم تنها با عکس MRI(ام ار ای) نیست. یکی از مزایای طرح ما کوتاه کردن زمان است.
اگر ۵ دقیقه زودتر کار بیمار‌ها انجام شود، همین ۵ دقیقه چرخه‌ای به راه می‌اندازد، که هر بیمار ۵ دقیقه زودتر کارهایش انجام می‌شود
مورد دیگر اینکه شاید مثلا در هر ۱۰۰ بیمار، تنها ۱۰ نفرشان دچار پارگی رباط صلیبی باشند. در این طرح، سامانه تشخیصی به پزشک این هشدار را می‌دهد که بیمار دارای پارگی رباط صلیبی را در اولویت معاینه و معالجه قرار دهد. در واقع این بیمار از نظر سامانه‌ی ما مشکل پارگی رباط صلیبی دارد و کارش باید زودتر از بیمارهای دیگر انجام شود. با این جلو انداختن کارهای بیمارانی که دچار پارگی رباط صلیبی شده‌اند، کمک شایانی به آنها می‌شود و از ابتلا به آرتروز زانو نیز می‌تواند جلوگیری کند.
* استفاده از داده‌های بیمارستانی
استفاده از فناوری روز دنیا در تشخیص آسیب‌های رباط صلیبی قدامی و کمک به تشخیص درست و به هنگام پزشکان مزایای بسیاری دارد. در این تحقیق، به معرفی و بهبود یک مدل شبکه عصبی برای تشخیص رباط صلیبی قدامی سالم از دارای پارگی کامل، پرداختیم. استفاده از شبکه‌های عصبی، در سال‌های اخیر رواج پیدا کرده است. در زمینه تشخیص رباط صلیبی نیز مطالعات اندکی انجام شده که نشان از جدید بودن موضوع دارد. در ایران نیز مطالعات بسیار اندکی در این زمینه صورت گرفته که برخی از آن ها از داده‌های غیرآزمایشگاهی استفاده کرده‌اند اما در پژوهش حاضر از داده‌های واقعی بیمارستانی استفاده شده است.
* استفاده از هوش مصنوعی برای طرح
فارس: آیا برای طرحتان از هوش مصنوعی هم استفاده کردید؟
میرعرب: بله، در ابتدا باید بگویم که هوش مصنوعی بسیار دقیق است به شرط اینکه درست آموزش داده شود تا به دقت مدنظر ما برسد. با هوش مصنوعی کارها سریع‌تر انجام داده می‌شود. بالاخره پزشک به عنوان یک انسان، یک ظرفیتی دارد که در روز چند بیمار را معاینه و معالجه کند. هوش مصنوعی در اینجا به کمک پزشک می‌آید. انسان‌ها یک فاکتور دیگری دارند به عنوان «خستگی» به عنوان مثال بنده پزشک هستم و عکس رادیولوژی را بررسی می‌کنم. فرق بین معاینه و تشخیص اولین بیمار با مثلا پنجاهمین بیمار، در خستگی ذهن پزشک است. آیا در پنجاهمین تشخیص، توان ذهنی اولیه وجود دارد. هوش مصنوعی در اینجا می‌آید و این کار را برای نفر اول و نفر آخر به یک شکل و به بهترین نحو انجام می‌دهد.
* نجات رباط صلیبی آسیب دیده
بالاخره پزشک به عنوان یک انسان، یک ظرفیتی دارد که در روز چند بیمار را معاینه و معالجه کند، هوش مصنوعی در اینجا به کمک پزشک می‌آید
فارس: چه چیزی باعث شد که شما این طرح را اجرا کنید؟
میرعرب: حقیقتا خانواده ما یک خانواده فوتبالی است؛ قضیه بر این است که شما وقتی می‌خواهید طرح تحقیقاتی انجام دهید، یک سری مقالاتی مربوط به سالیان اخیر را مورد مطالعه قرار می‌دهید. در آخر هر مقاله نوشته شده که ما چه کارهایی را نتوانسته‌ایم انجام بدهیم و پیشنهاد می‌دهند که فرد دیگری بیاید و این پیشنهادات را برای طرح پژوهشی‌اش در نظر بگیرد. زمانی که ما این کار را انجام دادیم به چند موضوع رسیدیم که در ابتدا موضوع فوتبال برایم بیشتر حائز اهمیت بود؛ رباط صلیبی قدامی(ACL) بیشترین آسیب را در رباط‌های بدن انسان دارد.
شایع‌ترین رباط آسیب دیده در ورزشکاران، زانو است، آسیب رباط صلیبی قدامی(ACL) یک آسیب شایع ورزشی است و این آسیب تأثیر مهمی بر عملکرد زانو دارد که ممکن است باعث بی ثباتی مفصل، کاهش فعالیت و تاثیر بر کیفیت زندگی فرد باشد. پزشک متخصصی که ما به ایشان مراجعه کردیم، تجربه خوبی در تشخیص دارد. اما همین پزشک گاهی احتمال خطا را نیز دارد. وقتی ما از طریق این پزشک به هوش مصنوعی اطلاعات آموزش می‌دهیم، باعث سهولت کار می‌شود.
* جای پزشک‌ها محفوظ است
فارس: آیا این هوش مصنوعی جای پزشک را می‌گیرد؟
میرعرب: تشخیص پارگی رباط صلیبی فقط با دیدن عکس MRI انجام نمی‌شود و تشخیص بالینی نیز وجود دارد. در نهایت اصلی‌ترین هدف این طرح و امثال آن، ساخت و پیاده‌سازی سامانه‌هایی است به نام سامانه‌ی پزشکیار که همانطور که از اسم آن پیداست، هدف آن یاری دادن به پزشک‌ها است. این سامانه‌ها قبل از تصمیم نهایی پزشک، نظراتی را به پزشک اعلام می‌کنند تا به تشخیص نهایی پزشک کمک کنند.
* از دانشجویان باید حمایت شود
فارس: برای اینکه دانشجو مهاجرت نکند چه پیشنهادی دارید؟
میرعرب: پیامبر اکرم(ص) فرمودند: "دانش را فرا گیرید، گرچه در چین باشد؛ زیرا طلب دانش بر هر مسلمانى واجب است."
بنده کاملا موافق مهاجرت تحصیلی هستم ولی اگر می‌خواهید که دانشجویی مهاجرت نکند یا می‌خواهید دانشجویان مهاجرت کرده را برگردانید، بهتر است به این فکر باشیم که یک سری طرح‌هایی را بگذاریم و دانشجو را ترغیب و حمایت مالی و هزینه کنیم. همه دانشجویان باید به طور تمام و کمال حمایت شوند. برخی دانشجویان با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند و نیاز مالی باعث افت کیفیت تحصیلی آنها شده است. اگرچه در طول سالیان اخیر، ارتباط دانشگاه با صنعت بیشتر شده است، اما هنوز به حد کفایت نرسیده و با رسیدن به بهینه‌ترین حالت ممکن فاصله زیادی دارد. در نهایت بهترین راه برای استفاده از علم فارغ‌التحصیلان داخلی و خارجی، فراهم کردن امکانات رفاهی و مادی و معنوی مختص به آن‌هاست و نیاز به تبادل نظر بین آنها و مسؤولین وزارت علوم و وزارت بهداشت دارد.
* اولویت اول بنده خانواده است
فارس: وقتی به بن بست رسیده و ناامید شدید آیا به فکر مهاجرت بودید؟
میرعرب: برخی دانشجویان به فکر مهاجرت هستند، چه تحصیلی و چه غیرتحصیلی و البته که مهاجرت کردن هزینه‌بردار است. هم از منظر مالی مانند آزادسازی مدرک و گرفتن مدرک زبان و هم از منظر مشکل نظام وظیفه برای آقایان.
قطعا که برای بنده نیز فرصت هست که مهاجرت کنم اما نیاز به یک پروسه طولانی مدت دارد، مثلا گرفتن مدرک زبان و انتخاب دانشگاه‌های معتبر و پروژه تحصیلی مناسب که همه آنها نیاز به زمان و فکر دارد.
علاوه بر همه این موارد، عوامل دیگری هم وجود دارد که برای بنده در اولویت است؛ از جمله خانواده که اولویت اول بنده است. ضمن اینکه برخی از دوستانم که مهاجرت کردند، به دلایل مختلفی دوباره به ایران بازگشته و علمشان را در اختیار مردم ایران گذاشتند.
بنده نیز می‌توانم بروم اما باید یک برنامه دوساله داشته باشم چراکه پروسه طولانی دارد اما یک سری فاکتورهای احساسی نسبت به سایر فاکتورها برایم در اولویت است. در آخر از مسئولین وزارتخانه‌ها و صاحبان صنایع خواهشمندم که مانند سایر نقاط جهان، توجه بیشتری به دانشجویان داشته و از پروژه‌های تحقیقاتی حمایت‌های مادی و معنوی بیشتری کرده و آنها را در صنعت پیاده‌سازی کنند، چرا که علم و عمل دو بال پروازند و هر کدام ناقص و آسیب دیده باشد، پرواز به نتیجه نمی رسد.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: نخبه هفته پژوهش دانشگاه تربیت مدرس دسترسی به داده ها هوش مصنوعی ۵ دقیقه زودتر کار تشخیص رباط صلیبی رباط صلیبی قدامی پارگی رباط صلیبی سیستم های سلامت مهندسی صنایع انجام می شود پیاده سازی برای تشخیص سامانه ها آسیب دیده انجام شود پزشک ها یک سری طرح ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۱۹۴۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قبور آسیب‌دیده خلدبرین ترمیم می‌شود
به گزارش خبرنگار جام جم آنلاین یزد، محمد صلواتی با اشاره به نشست و فرورفتگی برخی قبور خلدبرین یزد در اثر بارندگی، اظهار داشت: معمولا بعد از هر بارندگی شدید قبور واقع در بلوک‌های قدیمی (معراج‌ها) به علت پائین‌تر بودن از سطح معابر و عدم امکان دفع آب‌های سطحی و ساخت و ساز قبور قدیم با مصالح ( خشت و.... ) دچار تخریب و فرورفتگی می‌شوند که معمولاً یک یا دو روز بعد از بارندگی این فرورفتگی‌ها مشخص می‌شود.
وی افزود: با شناسایی تخریب و فرورفتگی قبور و پس از اینکه این محدوده قابل تردد باشد، ظرف یک یا دو روز با ماسه بادی قبور آسیب‌دیده پر می‌شود و سنگ‌های قبور روی ماسه بادی‌های هم سطح شده قرار می‌گیرد.
رئیس سازمان مدیریت آرامستان‌های شهرداری یزد با بیان اینکه موارد مربوط به بارندگی اخیر ان‌شاءالله تا یکشنبه رفع می‌شود، یادآور شد: در این موارد حق با مردم هست و ما وظیفه داریم در حداقل زمان ممکن این نقص را برطرف کنیم.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است